Rezultatem zawarcia umowy przelewu jest przejście (przeniesienie) wierzytelności ze zbywcy (dotychczasowego wierzyciela) na nabywcę (nowego wierzyciela). Umowa taka, nazywana jest zresztą często potocznie jako „sprzedaż wierzytelności” albo „sprzedaż długu”, jest w swej istocie transakcją rozporządzającą, bliską do umowy zmieniającej własność, czyli prawo do rzeczy (prawo rzeczowe).
Jaki związek zachodzi między przelewem (umową przelewu) a umowami, mającymi na celu powstanie obowiązku do jego dokonania? Polskie prawo cywilne podąża ze względów praktycznych jako zasadę dla transakcji zobowiązujących do wykonania przelewu, podążając za zasadami francuskiego Kodeksu Napoleona, wywołanie przez nie skutku zarówno zobowiązującego jak i rozporządzającego. Dowodem tego jest norma z art. 510 par. 1 kodeksu cywilnego. Wskazane tam umowy (lista jest otwarta) przenoszą wierzytelność na nabywcę (kupującego, obdarowanego itd.), jeśli inaczej nie stanowią nakazy szczególne albo jeżeli inaczej nie postanowiły same strony umowy.
Tzw. samoistna tranzakcja przelewu jest natomiast uwarunkowana w paragrafie drugim nadmienionego artykułu 510 kodeksu. Gdy przelew ma kształ „wykonawczy” w stosunku do wcześniej zawartej transakcji (np. transakcji sprzedaży wierzytelności przyszłej albo warunkowej) lub do zobowiązań powstałych z innych zdarzeń (np. czyn niedozwolony (art. 415 k.c.), bezpodstawne wzbogacenie (art. 410 k.c.)), kodeks cywilny nazwał go przyczynowy (kauzalny). Kauzalność polega na tym, iż przelew jest ważny (przenosi wierzytelność) jeśli istnieje wyżej wskazane wcześniejsze zobowiązanie .